Auteur: peppelhout

Een geslaagde excursie naar een met populierenhout gerenoveerde boerderij en een perceel met populieren. Dat was vrijdag 19 april het decor voor de aftrap van het themajaar #PimpenmetPeppel. Zo’n 15 enthousiaste eigenaren van oude boerderijen, restauratiearchitecten en -bouwers troffen elkaar, letterlijk en figuurlijk rond de boom die agrarisch erfgoed zoveel te bieden heeft.

Het waren duidelijk geen leken die met een kop koffie en een worstenbroodje in de hand in een schuur op het erf van de familie Weijtmans zaten. Want Job Wittens van Peppelhout kreeg veel vragen, terwijl hij een inspirerende presentatie gaf over hout van ‘deze snelgroeiende volksboom en CO2-slurper’; de boom die duidelijk met een comeback in agrarisch erfgoed bezig is.

Vragen over de binnen- dan wel buitentoepassing van het hout, over plankbreedtes, wanneer mes en groef, inzaagmaten en wat schaven of wat meer of minder noesten op termijn met de uitstraling doet. Verder vertelde hij over de hoge duurzaamheidsklasse waaraan Peppelhout voldoet, vooral ingegeven door de Nederlandse herkomst van het hout en de geringe afstanden binnen de verwerkingsketen.

Contrastrijk dakbeschot
Toen door naar de naastliggende boerderij waarin familie Weijtmans nu ruim een jaar woont. Het dakbeschot van Peppelhout, dat mooi contrasteert met de eiken balken en sporen, maakte indruk. Dat gold ook voor de etagevloer die over vrijwel de hele lengte van de boerderij bestaat uit populierenhouten planken. ‘Zacht, geluidsisolerend en warm aan de voeten’, klonk het.

Tot slot werd de behaaglijke warmte van de boerderij ingeruild voor regen, wind en modder. De excursie eindigde namelijk even verderop in natuurgebied De Brand. Daar zijn in 2012 op ruim 2 hectare populieren geplant. ‘Dat betekent dat ze op de helft zijn voordat ze aan hun tweede leven beginnen’, vertelde Peppelhoutpartner en bomenrooier Jan Frans van Boeckel onder meer.

Na een half uurtje tussen de populieren, zat het erop. Een mooie ochtend met veel geïnteresseerden in het hout van toen én nu.

Heb je een oude boerderij én renovatie- of restauratieplannen, of ben je hier als bouwkundige, architect of aannemer professioneel bij betrokken? Dan ben je op vrijdagochtend 19 april 2024 welkom in Udenhout. Peppelhout houdt die dag in samenwerking met Boomrooierij Weijtmans een excursie over dit boeiende onderwerp.

We willen mensen met verbouwplannen en professionals in deze bedrijfstak laten zien welke toepassingen populierenhout kent in de renovatie van agrarisch erfgoed. De excursie markeert tevens de start van ons themajaar #PimpenmetPeppel.

Programma

9.00 – 10.30 u
– ontvangst bij boerderij Kees Weijtmans, Haarensebaan 1 in Udenhout (parkeren Handelsweg 18)
– toelichting visie en producten van Peppelhout door Job Wittens
– rondleiding door boerderij (met aandacht voor dakbeschot en vloeren van lokaal populierenhout)

10.30 – 12.00 u
– vertrek naar populierenbos in natuurgebied De Brand, parkeren bij Mariakapel Schoorstraat 16 in Udenhout (circa 5 minuten rijden)
– excursie in populierenbos en uitleg over teelt en afzet van Nederlands populierenhout

Aanmelden

Stuur een mail via info@peppelhout.nl

Deelname is gratis.

Gemeente Amsterdam heeft in haar bouwopgave een hoge duurzaamheidsambitie. Dat vertaalde zich onder meer in het duurzame materiaalgebruik bij de renovatie van sporthal De Weeren. Het hele plafond bestaat uit gevingerlaste planken geleverd door Peppelhout. En door deze slim te plaatsen, is de akoestiek in de hal er ook een stuk op vooruitgegaan.

Interieurarchitect Susanne Bakkenist van Atelier Rest tekende voor de renovatieplannen. Aanvankelijk zag het ernaar uit dat het oude plafond van wit plaatmateriaal vervangen zou worden door hout uit een te slopen sporthal. ‘Maar dat werd te duur en toen heb ik Peppelhout voorgesteld’, vertelt ze.

Het klinkt eenvoudig, houten planken plaatsen, maar de akoestiek vroeg hier om extra aandacht. ‘Daarom zijn planken uiteindelijk met een tussenruimte van 2 centimeter geplaatst, op een laag van gerecycled textiel. Dat blijkt akoestisch een ontzettend goede combinatie. Wat daarbij helpt is dat ook tegen de lage wanden gerecycled textiel is verwerkt.’

De planken zijn 6 meter lang en zijn gevingerlast; gemaakt dus van korte populieren restplanken die aan elkaar gemaakt zijn. ‘Aanvankelijk was het een optie om de planken nog te beitsen of lakken maar daar is van afgezien. Het is zo’n puur materiaal, mooi van zichzelf, daar hoeft niets meer bij of op.’

Niet-geschuurd
Bakkenist streeft in haar werk sowieso naar een minimum aan handelingen en materialen, en dus kwamen er niet-geschuurde planken in het bestek. ‘Tijdens het werk kreeg ik wel de vraag of het niet te ruw is, maar op die grote hoogte zie je daar als gebruiker niets van terug.’

Inmiddels is de sporthal opgeleverd en weer in gebruik. Dit tot volle tevredenheid van Bakkenist en haar opdrachtgever Gemeente Amsterdam.

Peppelhout
Vanaf 22 februari zijn 2 producten van Peppelhout opgenomen in de Nationale Milieu Database (oftewel de NMD): geschaafde planken voor zowel binnentoepassing alsook buitentoepassing. In de NMD zijn de MKI’s van veel verschillende bouwmaterialen opgenomen. Een MKI (oftewel MilieuKostenIndicator) vat alle milieueffecten van een materiaal samen in één score – uitgedrukt in Euro’s.

MKI
De milieu-impact van een productieproces van een (bouw)product kan worden gemeten door het uitvoeren van een levenscyclusanalyse (LCA). In deze analyse worden milieu-gegevens afkomstig uit veel verschillende bronnen bij elkaar opgeteld en vertaald naar één single-score indicator. Door de milieu impact van een product uit te drukken in een monetaire waarde, vereenvoudigt én verenigt de MKI verschillende milieu-gegevenspunten in één score. Als resultaat houden we één indicator over die het makkelijk maakt om totaal verschillende producten toch met elkaar te vergelijken.

MPG
De MKI wordt op deze manier gebruikt om de Milieuprestatie Gebouwen (MPG) te berekenen. De MPG is de totale milieu impact van een gebouw in één enkele score uitgedrukt in Euro per m2/per jaar. Om deze reden wordt de MPG ook wel de schaduwprijs van een gebouw genoemd. De MPG is verplicht bij het bouwen van nieuwe kantoorgebouwen of nieuwbouwwoningen (B&U) en een opkomend criterium in de GWW.

Gunstige score
De MKI voor de populieren binnenproducten van Peppelhout is vastgesteld op 0,34 € per m2 en voor de thermisch gemodificeerde buitenproducten is € 0,61 € per m2. Dit zijn hele gunstige scores vergeleken met vooral geïmporteerde houtproducten. Belangrijkste reden is een korte keten van Nederlandse ketenpartners die op korte afstand van elkaar gevestigd zijn en flink geïnvesteerd hebben in een milieuvriendelijke machinepark (denk aan o.a. zonnepanelen en elektrische heftrucks).

Onderzoeksproject
Peppelhout participeerde afgelopen 2 jaar in een onderzoeksproject, dat als doel had om meer biobased bouwmaterialen op te nemen in de Nationale Milieudatabase. Het onderzoeksproject werd mede mogelijk gemaakt door een bijdrage vanuit de Kennis- en Innovatieagenda van de Topsector Agri & Food. Het opstellen van de LCA werd uitgevoerd door Agrodome Advies & Ontwikkeling.

Meer info: zie Milieudatabase Peppelhout geschaafde planken voor binnentoepassing

Download hier de samenvatting van het LCA rapport dat voor de producten van Peppelhout is opgesteld.

Peppelhout en houtverwerker Prowood gaan de samenwerking aan. Samen verwachten de bedrijven de groeiende markt voor de duurzame toepassing van Nederlands populierenhout, beter te kunnen bedienen. De nadruk van de samenwerking ligt op de levering aan bedrijven die voor nieuwbouw- of renovatieprojecten kiezen voor populierenhout van eigen bodem.  

Prowood, uit het Limburgse Panningen, levert een scala aan profielen van verschillende houtsoorten; zowel onbehandeld als thermisch gemodificeerd en/of voorzien van een gepatenteerde WoodCream coating. En dat voor zowel binnen- als buitentoepassingen.

Peppelhout (Haaren, Noord-Brabant) op haar beurt levert uitsluitend Nederlands populierenhout; vooral aan particulieren. Via een duurzame korte keten zorgt het bedrijf voor een bredere toepasbaarheid voor binnen- en buitentoepassingen. Zo draagt Peppelhout ook actief bij aan de opslag van CO₂ en de (ook economische) herwaardering van de populier in Nederland.

Grootschaliger B2B-markt
Met de samenwerking kan het populierenhout van Peppelhout beter beschikbaar komen voor de B2B-markt. Je kunt daarbij denken aan de meer grootschalige houtbouw- en interieurprojecten of de seriematige bouw van tiny houses. Ook kan het hout van Peppelhout voortaan eenvoudig worden voorzien van de WoodCream coating van Prowood.

De samenwerking zal in de markt zichtbaar worden onder de productnaam ‘Prowood Peppelhout’. Peppelhout blijft ook onder eigen naam actief, met de nadruk op de groeiende particuliere markt van houtliefhebbers. En Prowood blijft ook andere houtsoorten leveren.

Op de foto: Koen van de Mortel en Mathijs Lemmers van Prowood en Job Wittens van Peppelhout

Kun je de toplaag van populierenhouten planken zodanig verbranden, dat ze daarna ‘anders dan anders’ toegepast kunnen worden in de te renoveren Van Cooth Hoeve op Plaats De Kleine Aarde in Boxtel? Die vraag stond op 10 mei centraal tijdens een brandproef. Het antwoord lijkt ‘ja’.

Het idee voor dit geblakerde populierenhout vloeit voort uit een eerder op De Kleine Aarde gehouden partnermeeting over de renovatie en ombouw van de Van Cooth Hoeve. Daar ontstond het idee om regionaal populierenhout van Peppelhout een plek te geven in het gebouw; onder meer in een ruimte met het thema ‘vuur’. En hoe kan je dat thema beter tot zijn recht laten komen dan met verbrand hout, was de gedachte van architect Lydia Fraaije en Job Wittens van Peppelhout.

Op uitnodiging van Job kwam ‘creatieve houtbewerker’ Charles Hagebols naar De Kleine Aarde. Na een korte uitleg over het procedé en de (on)mogelijkheden ervan, ontstak hij zijn brander en liet zien hoe het hout onder hoge temperatuur (tot 1700 graden) niet alleen zwart blakert maar bovenal veel langer behouden blijft. Het is een techniek die al eeuwen geleden toegepast werd in landen in Noord- en Oost-Europa en later vanuit Japan écht beroemd werd.

Hagebols werkt normaliter met andere, massievere en zwaardere houtsoorten. Populier was ook voor hem een nieuwe ‘brandstof’. Het lijkt na deze behandeling prima geschikt om toegepast te worden aan de binnenzijde van de tot Werkplaats om te bouwen Hoeve.

Bij de proef waren ook vertegenwoordigers van Avans Hogeschool, partner van Plaats De Kleine Aarde en vaker te gast met studenten. Het idee is dat meer studenten delen van hun studie hier gaan doorlopen, onder meer rond thema’s als circulair ondernemen en natuurinclusieve economie.

Producent en leverancier van massief houten plafond-, wand- en gevelsystemen Derako heeft het verwerken van Peppelhout toegevoegd aan haar productportfolio. Een logische stap, aangezien duurzaamheid, circulariteit en het vinden van nieuwe toepassingsmogelijkheden belangrijke pijlers zijn voor de producent uit het Noord-Hollandse ’t Zand. De vraag naar traceerbaar en inlands hout neemt onder architecten en interieurbouwers enorm toe. Het Nederlands populierenhout van Peppelhout biedt de perfecte oplossing.

Derako verwerkt houtsoorten uit landen van over de hele wereld, maar Nederland zat hier nog niet bij. Tot voor kort dan. Want inmiddels prijkt Peppelhout al even op de Derako-website, als eerste en tot nu toe enige Nederlandse leverancier van hout.

‘De markt vraagt al langer naar inlands hout, maar de zoektocht naar het vinden van de juiste kwaliteit en een betrouwbare houtleverancier duurde best even’, vertelt Tim Tolsma, Salesmanager bij Derako. ‘Wij produceren van grondstof tot specifiek eindproject. Onderzoek of een grondstof geschikt is voor het doorlopen van het gehele productieproces, is erg belangrijk. Maar ook de beschikbare grondstofmaten en aanleverkwaliteiten van de leverancier zijn cruciaal voor ons.’

Gevingerlaste planken
De populierenplanken van Peppelhout die Derako verwerkt en toepast in een aantal van zijn systemen, zijn gevingerlast. Dat betekent dat een aantal korte plankdelen zijn ingefreesd en vervolgens met een zichtbare las aan elkaar verlijmd.

‘Zo kunnen we dus mooie lange planken met een beperkte werking leveren voor interieurtoepassingen. Die vormstabiliteit is een belangrijke eis van architecten die inlands hout willen voorschrijven, en voor aannemers en afbouwende partijen om het toe te passen. En voor ons is het een reden om met Peppelhout in zee te gaan.’

Maar het bundelen van de krachten biedt nog meer voordelen. Naast een frisse en gevarieerde kleurschakering is Peppelhout ook zeer licht in gewicht en makkelijk in gebruik. Het hout heeft een ruwe structuur en oppervlakte, wat een robuuste uitstraling geeft. Door dit toe te passen in het Derako onzichtbare bevestigingssysteem, blijft het hout onbeschadigd en komt het optimaal tot zijn recht met strakke plafondlijnen. Het akoestisch vezelvlies, bevestigd aan het hout tijdens het productieproces, draagt bij aan een goede akoestiek. Ook kan het hout brandvertragend behandeld worden.

Scoort op duurzaamheid
Bovendien scoort het toepassen van Peppelhout, een ware CO₂-held, in de Derako systemen extra op duurzaamheid. ‘Iedereen die FSC- of PEFC-hout toepast is natuurlijk goed bezig. Maar als je zoals met Peppelhout alles met een lage footprint uit de buurt haalt en de productieketen kort en overzichtelijk is, scoort dit extra op het gebied van duurzame projectoplossingen.’

Tolsma verwacht binnenkort het eerste ‘Derako Peppelhout-project’ te realiseren. ‘Een eerste project is altijd belangrijk. Zo doen we ervaring op en komt goed naar voren hoe deze samenwerking uitpakt. Ik heb er alle vertrouwen in. Het biedt een mooie aanvullende producttoepassing aan ons portfolio. Hopelijk gaat de sector dit ook zien en er bewust voor kiezen.’

Op 15 april 2023 is het nieuwe zwembad De Beemd in Veghel officieel geopend. Voor de houten bekleding is zowel voor de buiten- als binnenzijde gekozen voor populierenhout van Peppelhout. Als gemeente met een rijke historie in teelt van populieren, geeft gemeente Meierijstad op eigentijdse wijze invulling aan het toepassen van een duurzaam bouwmateriaal.

Gemeente Meierijstad investeerde in de bouw van twee gelijkwaardige zwembaden: in 2021 is een zwembad in Sint Oedenrode gebouwd en een jaar later volgde een vrijwel identieke faciliteit in Veghel. Voor de buitentoepassing is gekozen voor thermisch gemodificeerd populierenhout. Door het thermisch behandelen van populierenhout, wat het beste is te vergelijken met het stomen van hout, worden inhoudssappen op een natuurlijke manier omgezet. Het hout is daardoor niet meer vatbaar voor o.a. schimmels, die bij niet behandeld populierenhout zouden zorgen voor verrotting van het hout. Voor de binnenafwerking is gekozen voor fijnbezaagd populierenhout, waarbij een naad van 25 mm tussen de planken werd aangebracht om een prettige akoestiek te creëren. In totaal werd er per zwembad 800 m2 buitengevel-bekleding en 650 m2 binnenbetimmering aangebracht.

Het Veghelse zwembad beschikt over een 25 meter bad met 6 banen en een instructiebad van 12 bij 8 meter. In het zwembad kunnen bezoekers ook van wellness faciliteiten genieten zoals een sauna, stoombad en whirlpool. Voor meer informatie over https://www.meierijstadbeweegt.nl/zwembad-debeemd. De zwembaden werden ontworpen en gebouwd onder begeleiding van Wind Design en Build (zie www.winddesignbuild.nl). Aannemersbedrijf Tankens uit Andel tekende voor de uitvoering (www.tankens.nl).

Een groep geïnteresseerden kon op 10 maart in één middag zien hoe populieren groeien, hoe ze geoogst worden en hoe ze hun weg vinden als (bijvoorbeeld) gevelbekleding.

In een bos bij Best bezochten de architecten en andere (bouw)professionals een productiebos waar geoogst werd en de peppels feitelijk hun tweede leven starten. Hier kregen ze van alles te horen en te zien over de groei, de oogst en de herplant van populieren. Daarna vertrok het gezelschap naar Eindhoven waar het project ‘Cabins in the Wood’ van Mulder en De Vries architecten is bezocht. In 2021 ontwikkelden ze dit project op locatie Vredeoord waarbij vijf huizen zijn bekleed met thermisch gemodificeerde planken van Peppelhout.

Hier gaven architecten én bewoners Remco Mulder en Marian de Vries een toelichting op het project en vertelden ze over hun keuze voor Peppelhout. Ook Edo Kegel van Firmolin was aanwezig. Hij vertelde meer over het thermisch modificatieproces van populierenhout.

Op 15 november 2022 was Job Wittens van Peppelhout één van de panelleden van de Themabijeenkomst ‘Materials: Biobased Bouwen’! Deze bijeenkomst is onderdeel van het programma ‘Kunst & Klimaat, omdat het niet anders kan’ van Kunstloc Brabant.

Het doel van de bijeenkomst was om hoopgevende visies en concrete voorstellen en initiatieven voor biobased bouwen te presenteren. Waarom is het belangrijk dat we onze gebouwen met natuurlijke materialen vormgeven? Is het beter voor het klimaat? Wat is er al mogelijk of juist al langer geleden gebruikt? Hoe ontwerp je nú met natuurlijke materialen, en welke nieuwe waarden creëer je daarmee?

Mensen konden in de LocHal in Tilburg kennismaken met de Nature Building Kit (zie foto boven dit artikel), een project van Biobased Creations. De Nature Building Kit is een demontabele toolbox met mini panelen om jouw ideale gebouw vorm te geven. Een interactieve en ervaringsgerichte manier om iedereen te laten meedenken en meedoen met het bouwen aan een groenere wereld voor iedereen.

In een panelgesprek vertelden Job Wittens (eigenaar van Peppelhout), Ad Vlems (trekker van Ecodorp Boekel), Margreet van Uffelen (circulair, biobased ontwerpstudio Omlab), Ivo van den Thillart(architect bij Buro Kade) en Jopie de Zeeuw (Biobased Creations) over hun ervaringen.

Meer informatie over het project van Kunstloc Brabant is te lezen via https://lnkd.in/eMwtHuQC